Cơ thể chúng ta tự “phân loại” và loại bỏ các chất thải và độc tố qua gan và thận. Để đảm bảo sức khỏe tốt, việc thải độc cho gan và thận rất quan trọng. Do đó, cùng Thực phẩm tươi sống tìm hiểu những món ăn giải độc gan thận dễ tìm, đơn giản nhưng cực kì hiệu quả trong bài viết này nhé.
Tìm hiểu sơ lược về chức năng gan và thận
Gan và thận đều là cơ quan quan trọng trong cơ thể con người, có các chức năng khác nhau nhưng đều liên quan đến việc loại bỏ chất thải và duy trì cân bằng nội tiết.
Gan chủ yếu thực hiện nhiệm vụ lọc máu, loại bỏ chất độc hại và chất thải từ cơ thể. Nó cũng giúp tổng hợp và lưu trữ các dạng dự trữ của năng lượng, đồng thời tham gia vào quá trình chuyển hóa và tổng hợp protein cần thiết cho cơ thể.
Thận có chức năng lọc máu để loại bỏ chất thải và dưỡng chất dư thừa từ cơ thể, sau đó tiết ra nước tiểu. Ngoài ra, thận cũng giữ cân bằng nước và các điện giải trong cơ thể, điều chỉnh áp lực máu và sản xuất hormone quan trọng cho việc duy trì sự ổn định của cơ thể.
Món ăn giải độc gan thận
Nước lọc
Trong cơ thể con người, hơn 70% là nước, vì vậy nhu cầu về nước là cực kỳ quan trọng để duy trì sức khỏe hàng ngày. Thiếu nước có thể dẫn đến tình trạng mệt mỏi, căng thẳng và lo lắng. Theo chuyên gia, nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến thận có thể tăng nếu không cung cấp đủ lượng nước cho cơ thể.
Nước lọc giúp làm loãng muối và khoáng chất trong nước tiểu, giảm nguy cơ hình thành sỏi thận. Việc bổ sung nước cần tuân thủ theo nhu cầu cụ thể của mỗi đối tượng:
- Trẻ em dưới 6 tháng tuổi chỉ cần uống sữa mẹ.
- Trẻ từ 6 đến 12 tháng cần uống khoảng 200-300ml nước mỗi ngày.
- Trẻ từ 1 tuổi (nặng từ 4,5 – 13,6kg) cần khoảng 425 – 992ml/ngày.
- Trẻ từ 11 – 20kg cần khoảng 1.000ml + 50ml/mỗi 10kg cân nặng.
- Trẻ trên 21kg cần khoảng 500ml + 20ml nước cho mỗi 20kg cân nặng.
- Người trưởng thành từ 19 – 55 tuổi, tham gia hoạt động thường xuyên cần khoảng 35ml x tổng cân nặng.
- Người từ 55 tuổi trở lên cần khoảng 30ml x tổng cân nặng.
Nên uống nước đều đặn trong ngày thay vì chờ đến khi cảm thấy khát mới uống. Không nên uống nước quá nhiều trước hoặc sau khi ăn trong vòng 1 giờ để tránh ảnh hưởng đến tiêu hóa.
Đậu xanh
Đậu xanh là một thực phẩm giàu dinh dưỡng và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là trong việc giải độc và làm mát gan. Nước đậu xanh rang được coi là phương pháp chế biến hiệu quả nhất trong việc giải độc gan. Việc uống nước đậu xanh hàng ngày giúp hỗ trợ quá trình loại bỏ độc tố tích tụ trong thận và cải thiện sự làm mát cho cơ thể.
Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp với việc tiêu thụ đậu xanh hoặc uống nước đậu xanh để giải độc gan. Những nhóm người như người thể hàn, người già, trẻ em, người bị vấn đề về dạ dày và người đang sử dụng thuốc Đông y có thể không nên tiêu thụ đậu xanh. Đối với họ, việc ăn đậu xanh có thể không mang lại hiệu quả cho sức khỏe hoặc thậm chí gây hại.
Ngoài món nước đậu xanh rang, có nhiều món ăn khác từ đậu xanh cũng rất tốt cho sức khỏe. Ví dụ như chè đậu xanh, bánh đậu xanh, súp đậu xanh, và nhiều món khác. Tuy nhiên, đối với những người có sức khỏe yếu hoặc bị rối loạn tiêu hóa, cần tìm hiểu kỹ trước khi tiêu thụ đậu xanh và chọn cách chế biến phù hợp.
Bí đao
Bí đao là một trong những thực phẩm được Đông y coi là có tính mát, vị ngọt và có tác dụng thanh nhiệt, giải độc gan và lợi tiểu. Không chỉ là thực phẩm tốt cho gan, bí đao còn có thể được sử dụng để tạo ra nhiều loại thức uống làm mát gan như trà bí đao, thạch bí đao hay sinh tố bí đao.
Có nhiều cách chế biến bí đao đơn giản mà bạn có thể tự làm tại nhà như ninh, luộc, hấp hoặc xào bí đao với thịt hoặc hải sản. Ngoài ra, bí đao cũng thường được sử dụng trong các món canh như canh bí đao, canh chua bí đao hay canh khổ qua bí đao, giúp gia tăng khẩu vị và hỗ trợ tiêu hóa.
Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp với việc tiêu thụ bí đao. Một số trường hợp nên tránh bí đao bao gồm: người có huyết áp thấp, cơ địa lạnh, hay bị rối loạn tiêu hóa và tiêu chảy. Nếu bạn thuộc vào những trường hợp này, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi bổ sung bí đao vào chế độ ăn uống hàng ngày.
Rau má
Theo y học cổ truyền, rau má được biết đến với tính mát, vị hơi đắng, không độc và có nhiều tác dụng như làm mát cơ thể, giải độc, kích thích tiểu tiện, và có khả năng chống viêm. Nhờ tính hàn và khả năng giải độc cơ thể hiệu quả, rau má thường được sử dụng như một “dược liệu” để điều trị các bệnh liên quan đến gan như viêm gan hoàng đản, nóng gan và nhiều bệnh khác. Rau má có thể được chế biến thành nhiều món như gỏi rau má, rau má xào tỏi, canh rau má thịt băm, sinh tố rau má, và trà rau má.
Rau má mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, tuy nhiên, không nên sử dụng quá mức. Để sử dụng rau má một cách hiệu quả, người dùng chỉ nên uống một cốc rau má mỗi ngày, tương đương với khoảng 40 gram rau má, và không nên sử dụng quá một tháng liên tục. Nếu muốn tiếp tục sử dụng sau đó, ngưng sử dụng trong một thời gian và sau đó mới tiếp tục.
Cần tránh sử dụng rau má đối với những người như phụ nữ mang thai hoặc có kế hoạch mang thai, bệnh nhân tiểu đường, và những người đang sử dụng thuốc chống trầm cảm.
Cà chua
Cà chua được biết đến là một nguồn giàu chất xơ và chất chống oxy hóa tự nhiên, giúp làm mát cơ thể. Ngoài ra, hàm lượng vitamin A, C, E dồi dào trong cà chua cũng có tác dụng tăng cường giải độc gan. Cà chua có thể được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như ăn sống, trộn salad, làm sốt hoặc kết hợp với các loại thực phẩm khác. Tuy nhiên, khi sử dụng cà chua trong các món chế biến, cần hạn chế lượng dầu mỡ để không làm mất đi các công dụng giải độc gan của cà chua. Nước ép cà chua cũng là một thức uống không thể bỏ qua.
Mặc dù cà chua rất bổ dưỡng, nhưng không phải ai cũng phù hợp với việc tiêu thụ nó. Những người không nên ăn cà chua bao gồm người bị vấn đề về dạ dày, khớp, thận, hoặc dị ứng.
Rau ngót
Rau ngót không chỉ là một món ăn ngon mà còn có giá trị dinh dưỡng cao, giúp nhuận tràng, làm mát cơ thể và giải độc. Khi kết hợp rau ngót với thịt bằm, không chỉ tăng thêm dinh dưỡng và hương vị mà còn là một lựa chọn tốt cho sức khỏe gan. Món này được xem là một món ăn giải độc gan dễ thực hiện, thường được các bà nội trợ lựa chọn làm món chính trong bữa ăn hàng ngày.
Tuy nhiên, phụ nữ đang ở trong 3 tháng đầu thai kỳ không nên tiêu thụ rau ngót vì có thể gây ra nguy cơ sảy thai tự nhiên. Thay vào đó, trong giai đoạn này, họ nên ăn món này trong giai đoạn sau sinh, khi đó nó không chỉ giúp tăng cường tuần hoàn máu mà còn hỗ trợ cho quá trình giải độc gan.
Rong biển
Ngày càng phổ biến trong ẩm thực Việt Nam, rong biển thực sự là một loại thực phẩm hữu ích cho sức khỏe. Rong biển chứa lượng chất chống oxy hóa cao và một loạt các chất phytochemical như polyphenol và fucoxanthin. Các thành phần như spirulina và chlorella trong rong biển đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc loại bỏ các chất độc nặng khỏi cơ thể.
Rong biển màu nâu cũng được chứng minh là có khả năng làm sạch gan và thận hiệu quả nhất. Y học cổ truyền Trung Quốc đã sử dụng rong biển để điều trị nhiều bệnh từ nhiễm trùng đường tiết niệu đến các khối u.
Bông cải xanh
Theo một nghiên cứu được thực hiện bởi các chuyên gia tại Đại học Illinois, Mỹ, việc tiêu thụ bông cải xanh (súp lơ xanh) có thể giảm thiểu nguy cơ viêm gan cho những người thường xuyên tiêu thụ rượu. Bên cạnh đó, bông cải xanh cũng có thể bảo vệ gan khỏi ung thư gan, nhờ vào hàm lượng chất chống oxy hóa phong phú có trong thực phẩm này.
Bắp cải
Bắp cải là một loại rau quan trọng nên có trong thực đơn hàng ngày để tăng cường sức khỏe cho gan và thận. Bắp cải chứa hàm lượng lớn vitamin C, vitamin B1, vitamin B2, vitamin E và carotene, các chất này có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm nhiễm, tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường, đồng thời cũng giúp cải thiện sức khỏe cho gan và thận.
Hàm lượng isothiocyanates trong bắp cải cao giúp hỗ trợ quá trình thải độc và cung cấp enzyme giải độc gan. Ngoài ra, các phytochemical khác cũng có tác dụng chống oxy hóa, làm giảm tác động của các gốc tự do, giúp ngăn ngừa tế bào ung thư và bảo vệ tim mạch. Bắp cải cũng là nguồn giàu vitamin K, C, B6, chất xơ và acid folic nhưng lại có hàm lượng kali thấp, điều này có lợi cho sức khỏe của thận, giúp thận loại bỏ độc tố hiệu quả hơn.
Ớt chuông
Tiếp theo trong danh sách là ớt chuông. Ớt chuông chứa hàm lượng cao vitamin A, C và chất lycopene, có khả năng chống oxy hóa tại gan và thận.
Ngoài ra, vitamin B6 trong ớt chuông cũng giúp thúc đẩy quá trình sản sinh hồng cầu, đồng thời cải thiện chức năng miễn dịch của cơ thể. Với việc chứa rất ít kali, ớt chuông đỏ đóng vai trò hữu ích cho sức khỏe của thận.
Tỏi
Để duy trì sức khỏe gan, việc giải độc là vô cùng quan trọng, và một trong những thực phẩm tốt nhất để thực hiện điều này chính là tỏi. Tỏi là nguồn giàu allicin, một chất chống oxy hóa được nghiên cứu cho thấy có tác dụng kháng viêm và ngăn chặn hoạt động của vi khuẩn, giúp ngăn ngừa nhiều bệnh như tim mạch và ung thư.
Tỏi kích thích gan để ngăn chặn một số enzyme có thể tạo ra các chất có hại, và việc tiêu thụ tỏi sống được coi là tốt nhất cho gan.
Cà rốt
Cà rốt là một trong những thực phẩm hàng đầu bạn nên bổ sung vào thực đơn giải độc của mình. Không chỉ có khả năng giải độc, cà rốt còn có thể giúp làm sạch gan và cải thiện chức năng gan. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị rằng một người bình thường có thể tiêu thụ 2 – 3 củ cà rốt mỗi ngày, tuy nhiên, với người bị tiểu đường thì nên giới hạn chỉ ăn 1 củ mỗi ngày.
Cam, quýt
Hàm lượng vitamin C trong cam giúp chuyển hóa các chất cặn bã trong cơ thể thành dạng dễ dàng hòa tan trong nước, giúp quá trình thải độc diễn ra nhanh chóng. Bổ sung trái cây họ cam quýt không chỉ giúp làm sạch thận, gan, phổi và các cơ quan tiêu hoá mà còn giúp cơ thể loại bỏ độc tố một cách hiệu quả hơn nhờ vào lượng vitamin C dồi dào có trong đó.
Củ nghệ
Củ nghệ chứa chất curcumin, có đặc tính chống viêm và khả năng kháng viêm tuyệt vời, đồng thời giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến thận. Để tăng cường sức khỏe, bạn có thể thêm nghệ vào các món ăn hàng ngày như cơm, cà ri, canh, và nhiều món khác.
Củ dền
Củ dền chứa chất chống oxy hóa mạnh mẽ, là một nguồn thực phẩm tốt cho sức khỏe gan và thận. Theo các nhà nghiên cứu, việc tiêu thụ củ dền trong thời gian dài có thể giúp giảm tổn thương cho ADN và gan do các chất gây ung thư.
Táo đỏ
Quả táo đỏ hỗ trợ làm mát gan và bổ thận. Ngoài các loại vitamin, khoáng chất và các chất mát gan bổ thận, táo đỏ còn có khả năng bồi bổ cơ thể, cải thiện tuần hoàn máu và ngăn chặn quá trình lão hoá.
Trà xanh
Trong nước trà xanh chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp tăng cường chức năng hoạt động của gan. Đặc biệt, việc uống trà xanh cũng giúp làm mát gan, thanh nhiệt và giải độc cơ thể một cách hiệu quả.
Mộc nhĩ
Mộc nhĩ chứa chất xơ, protein, canxi, vitamin và nhiều chất dinh dưỡng khác, có khả năng giảm sự tích tụ cholesterol ở thành động mạch và trong gan khi tiêu thụ quá nhiều đồ dầu mỡ. Ngoài ra, mộc nhĩ còn có khả năng giúp hạ cholesterol, ngăn ngừa bệnh xơ vữa động mạch và tốt cho sức khỏe dạ dày.
Giấm táo
Giấm táo được biết đến như một biện pháp giải độc gan và thận với hiệu quả cao. Trong giấm táo chứa nhiều acid acetic, một loại acid có khả năng làm tan các mảng bám bẩn gây tắc ống thận. Để tận dụng tốt nhất các lợi ích của giấm táo đối với gan và thận, thay vì uống trực tiếp, bạn có thể thêm 1 hoặc 2 thìa nhỏ vào các món ăn nhẹ và tiêu thụ đều đặn trong ngày, khoảng 3 lần.
Nước dừa
Chắc chắn ai cũng biết đến công dụng đặc biệt của nước dừa đối với sức khỏe. Dừa không chỉ là đồ uống giải khát tự nhiên không đường và không calo, mà còn chứa nhiều chất điện giải giúp thúc đẩy chức năng hoạt động của thận.
Nước đậu đen
Trong Đông y, đậu đen được xem như một nguyên liệu có tính ngọt, tính bình, và có khả năng giải độc, khứ phong lợi thủy, cũng như làm sáng mắt rất hiệu quả.
Ngoài ra, đậu đen còn chứa nhiều dưỡng chất như vitamin A, B, C, muối khoáng, glucid, và cả các axit amin như lysin, methionin, leucin, có lợi cho cơ thể. Với những đặc tính dinh dưỡng đặc biệt này, đậu đen thường được coi như một loại dược liệu chữa bệnh lành tính, đặc biệt tốt cho những người có gan yếu, hư thận, hoặc bị liệt dương, hoa mắt.
Uống nước đậu đen hàng ngày có thể giúp làm mát gan, bổ thận và giải nhiệt cho cơ thể. Công thức để làm nước đậu đen cũng khá đơn giản: bạn chỉ cần chuẩn bị khoảng 20 – 40g đậu đen, rửa sạch và ninh nhừ trong nước cho đến khi chín mềm. Nếu muốn có vị ngọt hơn, bạn có thể thêm một ít đường vào nồi. Bạn có thể uống cả nước và ăn đậu đen. Việc sử dụng nước đậu đen hàng ngày có thể cải thiện sức khỏe tổng thể.
Nước atiso
Từ lâu, atiso đã được coi là một loại thảo dược Đông y có công dụng làm mát gan, cải thiện chức năng thận, kháng viêm, giảm cholesterol và kích thích sự tiểu tiện. Đồng thời, atiso cũng là một thành phần được sử dụng trong nhiều bài thuốc truyền thống để điều trị các vấn đề liên quan đến gan và thận.
Trong bông atiso chứa đựng nhiều khoáng chất và các loại vitamin có lợi cho cơ thể như sắt, mangan, vitamin A – B – C, omega 3, omega 6,… Với hàm lượng dưỡng chất cao, atiso thường được xem như một loại “thần dược” giúp tăng cường sức khỏe tổng thể. Đối với sức khỏe gan, atiso được coi là một “liều thuốc” lý tưởng để loại bỏ các độc tố tích tụ trong gan.
Để nấu nước sâm atiso, bạn cần chuẩn bị khoảng 5 bông atiso, 1 bó lá dứa, 3 lít nước và 2 viên đường phèn. Cách làm như sau:
- Cắt bỏ phần cuống của hoa atiso, rửa sạch và ngâm trong nước muối loãng để loại bỏ bụi bẩn và lông tơ trên hoa.
- Rửa sạch lá dứa và cuộn lại thành một bó nhỏ.
- Đun sôi atiso và lá dứa cùng với 3 lít nước trong khoảng 30 phút.
- Tắt bếp và để nồi vung lại trong khoảng 6 tiếng.
- Cho đường phèn vào nồi và đun sôi lại cho đến khi đường tan hoàn toàn.
- Chắt lấy phần nước uống và có thể thêm vài viên đá vào vào những ngày hè để có một ly nước atiso mát lạnh.
Hy vọng với bài viết này, bạn đọc sẽ có thêm những thông tin hữu ích về các món ăn giải độc gan thận. Hãy bổ sung ngay các loại thực phẩm này vào thực đơn ăn uống hàng ngày để tăng cường sức khỏe cho gan, thận của bạn nhé!
