Củ kiệu và cách chế biến củ kiệu

Vào những dịp lễ Tết thì trong mâm cơm của người Việt đó chính là củ kiệu. Vậy bạn đã biết những tác dụng của củ kiệu mang lại chưa? Cùng với đó là cách phân biệt củ kiệu với củ hành cùng với mẹo mua củ kiệu ngon nhé. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay nhé.

1. Củ kiệu là củ gì?

Củ kiệu là củ gì?

Lý do mà nhiều người thường hay nhầm củ kiệu với củ hành đó là bởi vì củ kiệu thuộc họ Hành. Vì chúng có cái tên gọi trong tiếng anh là Allium Chinense nên củ kiệu còn được gọi là hành Trung Quốc. Ngoài ra thì ở một số nước củ kiệu còn được gọi với những cái tên như: tỏi nhỏ, hỏa thông, đại đầu thái tử hay là dã toán,…

Theo như nhiều người thì nguồn gốc của củ kiệu bắt nguồn từ Trung Quốc và cụ thể thì chúng đến từ một số địa phương như Hồ Bắc, Phúc Kiến, Chiết Giang, Quảng Đông,… Sau đó thì chúng được xuất khẩu sang một số nước châu Á khác.

Đặc điểm củ kiệu

Vì củ kiệu thuộc cây thân thảo nên chúng có thân  nhỏ và có màu trắng, hình trái xoan thuôn. 

Lá của củ kiệu thường mọc ở phần gốc, hình dải hẹp, chiều dài của lá khoảng từ 15cm đến 60cm và chiều rộng trung bình khoảng từ 1.5mm đến 4mm. Cùng với đó thì cụm hoa của củ kiệu thường có hình dạng tán kép trên cùng một cuống hoa và chiều dài khoảng từ 15cm đến 60cm, cùng với đó thì chúng có màu tím hoặc màu hồng. 

Củ kiệu thường sẽ có hình dáng thon dài và có màu trắng vì thế chúng thường hay bị nhận nhầm với củ hành, tuy nhiên thì củ kiệu có kích thước nhỏ hơn và chúng có một lớp vảy mỏng phủ bên ngoài.  

Củ kiệu thường được dùng làm dưa kiệu muối vì loại củ này có hương thơm nồng, ngoài ra thì phần lá của củ kiệu còn được dùng làm rau thơm. 

Không chỉ dùng làm nguyên liệu trong ẩm thực, củ kiệu còn được dùng làm thuốc để chữa nhiều loại bệnh trong những bài thuốc dân gian của người miền núi. 

2. Củ kiệu có tác dụng gì?

Không chỉ là một loại nguyên liệu dùng để chế biến món dưa kiệu thơm  ngon, mà chúng còn có nhiều tác dụng trong việc chữa bệnh nhờ vào những tác dụng của chúng đối với sức khỏe của cơ thể chúng ta như: 

Giảm cholesterol và tăng cường lưu thông máu

Thường thì đối với những món muối chua sẽ có chứa nhiều chất acid lactic và với món dưa củ kiệu cũng vậy. Và acid lactic là một hợp chất có tác dụng để làm giảm đi hàm lượng cholesterol xấu có trong máu, từ đó mà hiện tượng các mảng bám trên thành mạch máu hình thành cũng được giảm thiểu. Đồng thời thì việc lưu thông máu cũng được hỗ trợ tốt hơn. 

Nhờ vào những tác dụng trên mà củ kiệu thường được dùng để có thể giảm được những bệnh liên quan đến tim mạch và đột quỵ. 

Giải cảm và tăng cường sức đề kháng

Trong các loại củ cùng với nhóm họ hành thì củ kiệu là một loại củ có tác dụng giải cảm tốt nhất trong đó.Nhờ vào việc củ kiệu có tính ấm, vị cay nóng. Cùng với đó là bên trong củ kiệu cũng có chứa khá nhiều các loại vitamin và nhiều hợp chất giúp ích cho việc tăng  cường sức đề kháng cùng với việc trị bệnh cảm cúm. 

Chống oxy hóa và kháng viêm

Đặc biệt thì củ kiệu có tính kháng viêm và đặc tính chống oxy hóa cực kỳ hiệu quả. Cụ thể là bên trong củ kiệu có chứa hợp chất quercetin có nhiều trong củ kiệu và chúng có tác dụng khiến cho quá trình phát triển của các tế bào gây hại bị chậm lại và giúp ngăn chặn bệnh ung thư tấn công. Không những vậy hợp chất này cũng có thể khiến cho các tế bào tự do gây hại bị tiêu diệt- tác nhân hàng đầu gây ra một số bệnh viêm mãn tính và ung thư. 

Không những vậy, các hợp chất thực vật như flavonoid được tìm thấy ở bên trong củ kiệu cũng có tác dụng thúc đẩy quá trình sinh sản ra glutathione – và đây cũng là một chất có ích cho sức khỏe và có đặc tính oxy hóa cao. 

Ngăn ngừa nguy cơ ung thư

Cũng nhờ vào nguồn chất chống oxy hóa có trong củ kiệu mà củ kiệu trở thành một trong những thực phẩm có lợi cho việc phòng ngừa bệnh ung thư ở dạ dày và phổi. Ví dụ như hoạt chất laxogenin có khả năng giúp chống lại các tế bào gây ung thư hiệu quả cùng với đó là có thể tiêu diệt được các gốc tự do gây hại và gây ức chế được sự phát triển của ung thư. 

Cải thiện sức khỏe tim mạch

Theo như những gì mà các nhà khoa học đã nghiên cứu và chỉ ra thì hợp chất quercetin có trong củ kiệu có thể có tác dụng làm giảm đến 60% nguy cơ mắc bệnh tim. Nhờ vào việc chúng có khả năng chống lại việc các mảng bám tích tụ hình thành trên các mạch máu. Vì vậy củ kiệu có tác dụng rất tốt trong việc phòng tránh và giảm thiểu nguy cơ bị đột quỵ. 

Điều trị tiêu chảy, táo bón

Củ kiệu có tác dụng tốt trong việc điều trị các bệnh về tiêu chảy hay táo bón với món kiệu muối chua. Nhờ vào quá trình lên men chua của củ kiệu, khi đó những vi khuẩn có lợi cho đường ruột sẽ được sản sinh ra nhiều. Cùng với đó là việc kết hợp với những chất kháng khuẩn kháng viêm có trong củ kiệu giúp có lợi đối với hệ tiêu hóa hơn. 

Món kiệu muối chua có tác dụng trong việc hỗ trợ điều trị bệnh tiêu chảy và táo bón cũng như các dấu hiệu liên quan đến đường ruột như chứng đầy bụng và khó tiêu.

Cung cấp nhiều dinh dưỡng cho cơ thể

Bên trong củ kiệu có chứa nhiều loại vitamin như vitamin A, vitamin E, vitamin D, vitamin K và đây đều là những loại vitamin mà cơ thể của mỗi chúng ta đều rất cần đến. Cùng với đó thì người ta còn tìm thấy bên trong củ kiệu những khoáng chất tốt cho sức khỏe như canxi, sắt, magie,…đây đều là những chất hỗ trợ cho cơ thể. Và ngoài ra thì với hàm lượng acid có trong củ kiệu sẽ giúp cho quá trình hấp thụ các khoáng chất được thúc đẩy nhanh hơn vào trong cơ thể. 

3. Phân biệt củ kiệu và củ hành

Có rất nhiều người hay bị nhầm lẫn giữa củ hành và củ kiệu. Tuy rằng chúng cùng họ hành với nhau nhưng củ hành và củ kiệu lại là hai loại củ khác nhau. Dưới đây sẽ là những cách nhận biết cơ bản nhất để giúp bạn có thể phân biệt được hai loại củ này, hãy cùng tham khảo nhé. 

Về hình dạng: 

• Củ kiệu: Thân của chúng thon dài hơn, ở phía trên của củ kiệu có màu tím nhạt.
• Củ hành: Thân của củ hành có thể thon hoặc to tròn tùy thuộc theo kích cỡ của củ.

Về Kích thước: 

• Củ kiệu: Có kích thước nhỏ
• Củ hành: Có kích thước lớn hơn củ kiệu

Về màu sắc:

• Củ kiệu: Củ kiệu có màu trắng đục, màu ít trắng hơn củ hành
• Củ hành: Củ hành có màu trắng tinh

Về hương vị:

• Củ kiệu: Củ kiệu có vị cay gắt và hương nồng
• Củ hành: Củ hành có hương vị hơi cay nồng nhưng không gắt bằng củ kiệu.

4. Cách chọn mua củ kiệu

Vào những dịp Tết đến xuân về thì thường trong mỗi gia đình chúng ta đều chuẩn bị những hũ dưa kiệu muối chua để ăn Tết. Và để có được một hũ kiệu muối ngon thì việc chọn được củ kiệu tươi ngon là một yếu tố quan trọng. Khi chọn mua củ kiệu bạn có thể chọn mua kiệu trâu hoặc kiệu quế với những hình dạng khác nhau.

Với củ kiệu thường thì chúng có phần thân củ nở, phần eo thắt lại và hiện rõ cùng với đó thì phần đuôi của củ kiệu không dày và nhìn sẽ mảnh. Ngược lại với với củ kiệu trâu thì phần thân của củ sẽ dài hơn, cùng với đó thì chúng không có thắt eo và đuôi của chúng to hơn so với củ kiệu thường. 

Để muối củ kiệu ngon thì theo nhưn những kinh nghiệm dân gian của người xưa thì bạn nên chọn củ kiệu quế sẽ ngon hơn vì chúng thơm và có độ giòn hơn nên rất thích hợp để muối chua. 

Khi chọn mua củ kiệu để có thể phân biệt được hai loại củ kiệu này bạn nên chú ý đến những điều sau:

Quan sát kích thước củ

Trước tiên bạn nên chọn những củ có phần thân có kích thước nhỏ vừa phải và tránh chọn những thân củ quá to vì đây thường là những củ dễ bị hăng cùng với vị cay nồng và như thế đối với nhiều người sẽ rất khó ăn. Tuy nhiên nếu bạn chọn những củ kiệu có phần thân nhỏ vừa phải thì chúng lại không bị hăng và cay gắt ngược lại chúng lại rất dễ ngấm gia vị tạo được cảm giác dễ ăn mà vẫn giữ được hương vị của củ kiệu. 

Quan sát hình dáng củ

Khi chọn củ kiệu bạn nên chọn những củ kiệu đều nhau cùng với màu trắng tươi và không bị dập nát, hỏng, xước xát. Sẽ ngon và đẹp mắt hơn nếu bạn chọn những củ kiệu có phần eo được rõ nét. 

Cách muối củ kiệu nước mắm đổi vị đơn giản giữ được lâu cho ngày Tết

Có nhiều người nhầm tưởng rằng muối củ kiệu cũng rất dễ, tuy nhiên lại không phải vậy. Để có được những hũ kiệu muối thơm ngon chuẩn vị độ giòn được đảm bảo thì bạn hãy thử tham khảo ngay cách muối củ kiệu của chúng tôi nhé.  

Nguyên liệu cần chuẩn bị. ( thực hiện cho 4 người) 

• 500 gam củ kiệu tươi
• Một củ cà rốt cỡ vừa
• 200 gam đường cát trắng
• 150ml nước mắm
• Hai thìa canh muối ăn
• ⅔ chén giấm

Cách chọn mua củ kiệu tươi ngon

• Với củ kiệu muối thì ngon nhất đó chính là chọn kiệu quế với kích thước nhỏ, đây sẽ  là loại có độ giòn thơm thích hợp với việc muối chua hơn cả.
• Khi chọn mua kiệu thì bạn nên chọn những củ khô ráo, tươi, không nên chọn những củ bị xây xát, dập nát,..Chọn những củ có phẩn thân không bị mềm nhũn và cứng cáp. 

Cách chế biến Muối củ kiệu nước mắm

Làm sạch củ kiệu lần 1

Trước tiên sau khi mua củ kiệu về thì việc đầu tiên bạn cần làm đó chính là bạn hãy loại bỏ bớt bụi bẩn bám trên củ kiệu bằng cách rửa chúng với nước sạch. Sau khi rửa xong thì bạn hãy vớt ra để ráo và cho chúng hết vào một bình lớn cùng với một thìa canh muối ăn. Tiếp đó thì bạn hãy đổ thêm nước vào bình sao cho mực nước sâm sấp với bề mặt kiệu là được, và hãy ngâm khoảng hai giờ đồng hồ. 

Sau khi đã ngâm đủ số thời gian trên thì bạn hãy vớt chúng ra và bắt đầu tiến hành gọt hết phần rễ đi bằng dao và đồng thời bóc hết phần lớp vỏ mỏng của củ kiệu đi sau đó ngâm chúng vào nước lạnh. 

Sau đó thì bạn hãy tiếp tục pha nước muối loãng và rửa lại chúng, sau khi rửa xong thì hãy vớt ráo nước và phơi khô với ánh nắng mặt trời, lưu ý khi phơi bạn nên phơi chúng ở nơi khô ráo, tránh bụi bẩn. 

Tiếp đến với những nguyên liệu khác như cà rốt thì bạn hãy cạo sạch lớp vỏ và tiếp đó là hãy rửa sạch lại với nước và thái chúng thành những khúc nhỏ có độ dày khoảng ⅓ ngón tay. Tiếp đến thì hãy rửa sạch chúng qua bằng nước muối pha loãng và nước sạch. 

Phơi củ kiệu

Sau khi đã sơ chế xong củ kiệu như các bước trên thì bạn hãy sử dụng rổ lớn hoặc mâm và để củ kiệu dải đều chúng  và phơi dưới ánh nắng mặt trời sao cho củ kiệu được khô ráo, và khi bạn đem cân thì khối lượng của chúng chỉ còn lại một nửa ban đầu là được. Ngoài ra thì để vẫn giữ được những hương thơm, hương vị của củ kiệu thì bạn tráng phơi dưới ánh nắng mặt trời quá to và phơi lâu. 

Nấu nước mắm ngâm kiệu

Trước tiên bạn hãy cho đường cát trắng khoảng 250 gam cùng với 150ml nước mắm ngon vào trong một chiếc nồi sau đó thì hãy cho chúng lên trên bếp và đun với lửa nhỏ. Hãy khuấy đều tay sao cho phần đường tan hết rồi tắt bếp và để nguội. 

Làm sạch củ kiệu lần 2

Sau khi đã phơi xong củ kiệu thì bạn hãy tiếp tục gọt những phần lớp màng bọc ở ngoài của củ kiệu với dao. Tiếp đến là dùng giấm và rửa củ kiệu khoảng tầm 2 phút hơn. Sau đó thì vớt củ kiệu ra. 

Ngâm củ kiệu

Trước tiên thì bạn hãy làm sạch lọ thủy tinh với một chút nước nóng, sau đó để lọ/ bình thật ráo nước, lau sạch sẽ và tiếp đến là dùng đũa và xếp củ kiệu vào trong bình/ lọ thủy tinh. Đậy kín lắp và sau khoảng hơn tuần là có thể dùng. Để có thể dùng được lâu thì bạn nên bảo quản trong ngăn mát của tủ lạnh. 

Thành phẩm

Món củ kiệu ngâm nước mắm là một món ăn thường được thấy trong dịp lễ Tết. Món ăn này có hương thơm đặc trưng của nước mắm kết hợp với hương thơm đặc trưng vốn có của củ kiệu. Củ kiệu thường được ăn được ăn kèm với bánh chưng ngày Tết.  

Món ngon với hạt mắc khén

Với những kiến thức thông tin thú vị trên của thực phẩm tươi sống , hy vọng các bạn biết thêm nhiều thông tin hữu ích của củ kiệu, cách phân biệt củ kiệu và mua chúng cùng với cách chế biến củ kiệu.